Opšti podaci o opštini Preševo
Preševo je opština koja teritorijalno i administrativno pripada Pčinjskom okrugu. Nalazi se na krajnjem jugu Republike Srbije, u dolini reke Moravice, na razdelini egejskog i crnomorskog sliva, a okružuju je zapadne planine Skopske Crne Gore i istočni obronci planine Rujan. Zauzima teritoriju od 264 kilometra kvadratna, otvorena je prema Kumanovskoj kotlini, a graniči se sa opštinama Gnjilane i Bujanovac, kao i sa Republikom Makedonijom. Opštinu Preševo čini 34 naseljena mesta – Aliđerce, Berčevac, Bujić, Bukarevac, Bukovac, Buštranje, Golemi Dol, Gornja Šušaja, Gospođince, Depce, Donja Šušaja, Žujince, Ilince, Kurbalija, Ljanik, Mađare, Miratovac, Norča, Oraovica, Pečeno, Preševo, Rajince, Ranatovce, Reljan, Svinjište, Sefer, Slavujevac, Stanevce, Strezovce, Trnava, Cakanovac, Cerevajka, Crnotince i Čukarka. Prema podacima popisa iz 2011. godine, na opštinskoj teritoriji živi 3.080 stanovnika, a većinsko stanovništvo je srpske nacionalnosti sa 74,4%, a sledi albansko sa udelom od 13,5%.
Istorija Preševa
Po nekim informacijama, Preševo se kao naseljeno mesto prvi put pominje u XIV veku, tačnije 1381. godine, a činjenica da je kroz ovu teritoriju prošao put VIA AGNACIA, ukazuje na njegov značajan geografski položaj. I danas su ovde, u vidu ostataka Preševske tvrđave, prisutni dokazi tog vremena. Tvrđava je služila za kontrolisanje putne komunikacije i nalazi se na uzvišenju na putu prema Kosovu. Iz spisa J.G.V. HAHN-a iz 1878 godine, saznajemo da Preševo broji 1650 kuća, a kasnije, opisujući istorijska zbivanja u toku XIX veka i Jovan Hadzvasiljev pominje Preševo u svojim knjigama.
Centar opštine Preševo nalazi se na 42°18´ severne geografske širine i 21°38´ istočne geografske dužine, na 463 m nadmorske visine. Železnička pruga i putni pravac Beograd-Niš-Skoplje, kao najvažniji infrastukturni koridori, prolaze preko teritorije ove Opštine. Opština raspolaže sa nekoliko hiljada hektara obradive površine i zahvata prostor Preševske kotline i njenog planinskog oboda. Poljoprivredne površine smeštene su između planine Kozjak na istočnoj strani i masiva skopske Crne Gore na zapadnoj strani, u dolini koja je Južnom Moravicom i autoputem Beograd-Skoplje podeljena na dva slična dela. Teren doline je dosta talasast i ispresecan jarugama i lokalnim vodotocima. Aluvijalna zemljišta nalaze se na višim, a deluvijalna na na nižim terenima.
U opštini Preševo, prema zvaničnim podacima iz popisa poljoprivrede koji je Republički zavod za statistiku sproveo 2012. godine, 3.442 gazdinstva koristi poljoprivredno zemljište. U najvećem broju imaju oranice i bašte, odnosno najčešće gaje pšenicu i krupnik (njih 3.032), a zatim kukuruz za zrno – 2.279 gazdinstava. Prema broju slede poljoprivredna domaćinstva koja proizvode papriku – 985, detelinu – 803 i bostan – dinje i lubenice (707).
Najveći broj gazdinstava su porodična (99,94%), a ostalo su pravna lica.
Ukupno 269 gazdinstava bavi se kombinovano hortikulturom i ratarstvom, različitim kombinacijama useva i stoke bavi se njih 356, međutim najviše je onih koji su se specijalizovali za žitarice (695).
Poljoprivredom se u Preševu bavi 8.351 osoba, a muškarci prednjače kada je reč o ukupnom broju.
Kada je reč o nosiocima gazdinstava u Preševu, muškarci su ponovo u prednosti i učestvuju sa 94,27%, dok je udeo žena mnogo manji (5,73%).
Kada je reč o članovima poljoprivrednih domaćinstava, tu su muškarci u manjini i ima ih 34,24%.
