Žitarice su jednogodišnje biljke iz porodice trava (Gramineae), čiji zrnasti plodovi (žita) služe za ishranu ljudi i životinja i kao sirovina u prehrambenoj industriji. Nazivaju se i hlebna žita ili cerealije. Ona su vrsta trave koja se uzgaja iz jestivog zrna koje se zove caryopsis, a u sebi sadrži klice i mekinje. Žitarice u zrnu uzgajaju se u većim količinama i pružaju više energije od bilo koje druge vrste useva. Žitarice imaju vrlo važnu ulogu u prehrani ljudi, a posebno kod dece. Plodovi žitarica su bogati ugljenim hidratima, belančevinama, celulozom, mineralnim materijama i vitaminima, pa su zato rado prihvaćeni na trpezi kao neizostavan deo.
Reč žitarica potiče od Cerere, što je ime rimske božice žetve i poljoprivrede. Pšenica, kukuruz i pirinač su najviše uzgajane žitarice. Pšenica je najvažnija žitarica, a od žitarica se za prehranu ljudi najviše koristi pirinač, koja je osnovna hrana Azije, posebno u Kini i Japanu. Kukuruz je žitarica koja se najviše prerađuje.
možda vas zanima
Da li znate koja žitarica se najduže gaji?
Smatra se da je ječam bio jedna od glavnih namirnica u ishrani ljudi još pre 17.000 godina i da je verovatno počeo da se gaji pre ostalih žita. Tragovi ukazuju da je gajen u kamenom dobu, a prve civilizacije u dolinama Tigra i Eufrata su koristile ječam za ishranu i dobijanje piva. U Bibliji je obećana zemlja opisana kao „zemlja pšenice, ječma, loze, masline i pomorandži“. U oblasti Plodnog polumeseca koja obuhvata današnji Irak, deo Sirije, Jordana, Izraela i Libana se datira ozbiljnije gajenje ječma, koje se širilo u dva pravca, na sever Afrike i dolinu Nila, te na Evropu, gde je ječam stigao do Finske pre 6000 godina.
U knjizi „Oružje, mikrobi i čelik“, koja je dobila Pulicerovu nagradu, pisac Džared Dajmond se osvrće na značaj ječma u održanju evroazijske civilizacije i smatra da je uz druge odomaćene vrste biljaka i pripitomljene životinje, sve zajedno omogućilo preživljavanje i pokoravanje drugih naroda i civilizacija.
Danas se ječam koristi kao sirovina u industriji piva, za ishranu domaćih životinja i delimično u ishrani ljudi. Po površini na kojoj se gaji, spada u četvrtu najsejaniju kulturu, posle kukuruza, pšenice i pirinča.
Izvor: POLJOPRIVREDNE MOZGALICE 1000 ZAŠTO, 1001 ZATO, Univerzitet u Beogradu – Poljoprivredni fakultet
Komentari