U poslednjih nekoliko godina Srbija prosečno proizvodi crni luk na oko 5.000 hektara. Ove godine te površine bile su čak i veće. Od toga, oko 2.000 hektara pod ovom kulturom nalazi se u Vojvodini. Zavisno od godine, naši povrtari ukupno proizvedu od 32.000 do 48.000 tona crnog luka.
Profesor Poljoprivrednog fakulteta u Novom Sadu, doktor Žarko Ilin, objasnio nam je koliko se i kako u Srbiji proizvodi crni luk, ali i da li imamo dovoljne količine te namirnice.
„Tokom ove vegetativne sezone prosečni prinosi crnog luka iz arpadžika na imanjima srpskih povrtara iznosili su od 30 do 45 tona po hektaru. Kod luka iz direktne setve semenom prosek prinosa kreće se od 50 do 60 tona. Naravno, ima profesionalnih proizvođača ove kulture koji su ostvarivali prinose i do 100 tona luka po hektaru“, rekao je profesor.
Možda vas zanima
„Stručnjaci procenjuju da će Srbija ove godine imati apsolutno dovoljne količine kvalitetnog luka sve do pristizanja mladog luka sledeće godine. Trenutno je jedini problem što su u pojedinim regionima proizvođači već bacili određene količine crnog luka, zbog truljenja tokom vađenja i što će se teže čuvati onaj luk koji ima povišen sadržaj vode, a manjak sadržaja suve materije. Zato je moguće da oko 20 do 25% godišnje proizvodnje luka u Srbiji propadne“, dodao je on.
Ipak, sudeći prema već pomenutim brojkama, crni luk je definitivno jedna od najzastupljenijih povrtarskih kultura u Srbiji i biće ga sasvim dovoljno za građane naše zemlje, odnosno za oko 7,18 miliona ljudi.
Uz to, značajne količine izvoze se u Hrvatsku i Bugarsku. Ipak, ukoliko bi nam se ove godine, sa ovih površina i sa ovim količinama proizvedenog crnog luka pružila prilika da izvozimo tu namirnicu i na neka druga, veća tržišta, ne bismo imali dovoljne količine za to.
„Inače, u Srbiji se crni luk najčešće proizvodi iz direktne setve semena, a najzastupljeniji je crni luk sa bledožutom, žutom, do bakarnom bojom pokožice, suvih ovojnih listova. Za lukom crvene ili ljubičaste boje tražnja je mala, jer su male i navike srpskog naroda za njima. Prosečan kupac u Srbiji želi poluljut crni luk, koji ima sadržaj suve materije na nivou od 8 do 10%, pri proizvodnji direktnom setvom, odnosno od 13 do 14% pri proizvodnji iz arpadžika“, objašnjava Ilin.
U Srbiji se crni luk najčešće proizvodi iz direktne setve semena, a najzastupljeniji je luk sa bledožutom, žutom, do bakarnom bojom pokožice, suvih ovojnih listova.
„Luk koji se proizvodi iz arpadžika u Srbiji se često koristi i za potrebe prerađivačke industrije, a obično se od 10 kilograma svežeg luka dobije oko 1 kilogram suvog. Takav luk kasnije se koristi za različite oblike supa ili čorba, kako na domaćem, tako i na stranom tržištu“, ističe profesor.
Kada je reč o proizvodnji crnog luka po jednom imanju, mogli bismo da kažemo da je ona u Srbiji veoma šarolika. Naime, postoji baštenska proizvodnja, koja nikako nije zanemarljiva. Gotovo svako seosko domaćinstvo ima baštu i one mogu da budu od 400 do 2.000 metara kvadratnih. Značajan deo površina u njima zauzima crni luk.
„Osim toga, najveći deo profesionalnih proizvođača crni luk proizvodi u takozvanom ratarsko-povrtarskom plodoredu. Njihove površine iznose od jednog do dva katastarska jutra. Najveći profesionalni proizvođači crnog luka u Srbiji pod ovom kulturom imaju, zavisno od godine, i po nekoliko stotina hektara i ovom proizvodnjom bave se veoma moderno“, naglašava profesor Ilin.
Na kraju, postoji još jedan problem u vezi sa proizvodnjom crnog luka u Srbiji, a to je veoma niska cena za profesionalne proizvođače. Ona se kreće od 5 do 8 dinara po kilogramu, a samo veoma mali broj profesionalnih povrtara ostvari od 12 do 15 dinara po kilogramu. S druge strane, cena crnog luka u različitim lancima i megamarketima je čak 3 do 4 puta veća, pa građani ovu namirnicu plaćaju relativno skupo.
Sagovornik:
prof. dr Žarko Ilin, Poljoprivredni fakultet Novi Sad
Komentari