Opšti podaci o opštini Mali Iđoš
Opština Mali Iđoš nalazi se u Severnobačkom okrugu, u AP Vojvodini i spada u teritorijalno najmanju i najnerazvijeniju Opštinu. Zahvata površinu od 181 kilometar kvadratni, od čega se poljoprivredno zemljište prostire na 16.901 ha, dok su šume rasprostranjene na 44 ha. Opštinu sačinjava tri naselja: Mali Iđoš, kao sedište, Feketić i Lovćenac.
Prema poslednjem popisu na teritoriji Opštine živi 12.031 stanovnik, dok centralno mesto opštine, Mali Iđoš, broji 4.890 stanovnika. Većinsko stanovništvo je mađarsko sa udelom od 53,9%, zatim sledi srpsko sa 19,8% i crnogorsko sa 16,2%. Gustina naseljenosti iznosi 66 stanovnika/ km2.
Opšti podaci o poljoprivredi
Opština Mali Idjoš ima 16.901 hektara najkvalitetnijeg obradivog zemljišta, pa se može reći da se 60% stanovništva bavi poljoprivredom. Uz to, još nedavno poljoprivredno dobro, fabrika za preradu metala i ciglana bili su vrlo značajni sa ekonomskog aspekta sela. Danas je većina društvenih preduzeća već privatizovana, a nekolicina preduzetnika posluje vrlo uspešno. Stanovništvo se bavi ratarstvom, voćarstvom, povrtarstvom, vinogradarstvom i pčelarstvom, a u razvoju je i seoski turizam, zahvaljujući salašima.
Kod mesta Feketić osnovan je industrijski park “Small Steps”, lociran kod autoputa E-75 i magistralnog puta M-22, sa ciljem da se u njemu otvaraju preduzeća za preradu poljoprivrednih proizvoda. Prvi investitor u ovom parku je švajcarsko-nemačko preduzeće “Mlin”, poznato po proizvodnji brašna i prerađevina od brašna.
Istorija Malog Iđoša
Smatra se da naziv mesta potiče od mađarske reči kiš heđeš, što znači mali brdoviti. Selo se prvi put, u istorijskim spisima, pominje 1462. godine, kada je kralj Matija Korvin poklonio svojoj majci Eržebet ovu teritoriju. Poznato je da je 1476. godine teritorija ove Opštine bila upisana kao imanje Marotijevih u Potisju, a značajan je i harački spisak iz 1522. godine iz koga se vidi, da su kmetovi Johan Hegeši u selu Devečer i kmetovi Blasiusa Hegešija u selu Beteren plaćali porez, odnosno harač.
Ustanak 1514. godine pod vođstvom Deža Đerđa odneo je mnogo života, a došlo je i do velikog poraza kod Mohača. Turci prelaze Dunav i Savu i nakon pada Budima 1541. ovi prostori padaju pod vlast osmanlija, dok je samo selo opustošeno i izumrlo. Mali Iđoš se ponovo pominje od 1580. godine u zapisima o porezu, te iz istih saznajemo da se porez od 1562. godine plaća Ferencu Vešeleniju, a da kasnije dve puste prelaze u vlasništvo Adama Vešelenija. Oba sela su propala krajem XVII veka.
I Mali iđoš i Veliki Iđoš, u martu 1769. godine, naseljavaju Mađari iz županije Bekeš, uz određene povlastice. Naselje je izgrađeno sa obe strane potoka Krivaja, a krajem XVIII i početkom XIX veka u ovo područje doseljavaju se i Nemci. U spomen doseljenja na ove prostore od 1994. godine, 21. mart se slavi kao dan sela Malog Iđoša. Na ovom prostoru 1849. godine došlo je do bitke između mađarskih i austrijskih trupa i tu je bila konačno savladana Jelačićeva vojska.
Mali Iđoš smešten je u kotlini brežuljaka Telečka, u srcu Bačke, na 98 metara nadmorske visine i na pola puta između Subotice i Novog Sada. Kroz naselja u Opštini prolaze magistralni autoput i železnička pruga Beograd-Novi Sad-Subotica. Nalazi se na 45° 42´ severne geografske širine i 19° 39´ istočne geografske dužine. Klima je umereno-kontinentalna.
U opštini Mali Iđoš, prema zvaničnim podacima iz popisa poljoprivrede koji je Republički zavod za statistiku sproveo 2012. godine, 1.215 gazdinstava koristi poljoprivredno zemljište. U najvećem broju imaju oranice i bašte, odnosno najčešće gaje kukuruz za zrno (njih 737), a zatim pšenicu i krupnik – 564 gazdinstva. Prema broju slede poljoprivredna domaćinstva koja proizvode ječam – 158, suncokret – 112 i lucerku (101).
Najveći broj gazdinstava su porodična (99,34%), a ostalo su pravna lica.
Ukupno 86 gazdinstava gaji različite kombinacije useva i stoke, njih 192 bavi se kombinovano ratarstvom, svinjama i živinom, međutim najviše je onih koji su se specijalizovali za žitarice (438).
Poljoprivredom se u Malom Iđošu bavi 2.622 ljudi, a muškarci prednjače kada je reč o ukupnom broju.
Kada je reč o nosiocima gazdinstava u Malom Iđošu, muškarci su ponovo u prednosti i učestvuju sa 76,02%, dok je udeo žena mnogo manji i iznosi 23,98%.
Kada je reč o članovima poljoprivrednih domaćinstava, tu su žene u većini i ima ih 61,49%.
