Iako smo navikli da je žute boje, postoji i beli, crveni, plavi, ružičasti i crni kukuruz. Takođe, može imati pruge ili biti šaren! Koje god boje bio, ljudi ga koriste u ishrani širom sveta nesvesni da je ova žitarica pravi zaštitnik zdravlja.
Kukuruz vodi poreklo iz Centralne Amerike, gde su ga Asteci koristili u ishrani, a najviše za pravljenje tortilja. U Evropu ga je doneo Kolumbo nakon svog prvog putovanja, gde se brzo privikao na nove klimatske uslove.
Asteci su zrna kukuruza kuvali u ključaloj vodi, a potom im dodavali ugalj i kreč radi lakšeg skidanja zaštitne opne. Zatim bi pomoću kamenog diska mrvili zrna i ponovo ih kuvali na kamenoj ploči. U početku je kukuruz služio kao hrana za stoku i uzgajan je isključivo u manjim baštama, međutim, način pripreme je izmenio njegove prehrambene karakteristike.
Možda vas zanima
Zašto je dobro gajiti speltu?
25/08/2023
U Evropi se isključivo koristio za proizvodnju kukuruznog brašna, kao i sve ostale žitarice. Na našim prostorima se gaji od kraja 16. i početka 17. veka, kada je stigao preko Save i Dunava, a neki pisani podaci govore o tome da se prvo uzgajao u Sremu.
Karakteristike kukuruza
Kukuruz je jednogodišnja biljka čija dužina vegetacije zavisi od sorte, odnosno hibrida, i načina uzgoja. Po dužini vegetacije sve hibride možemo svrstati u rane (period vegetacije od 90 do 110 dana), srednje (period od 120 do 130 dana) i kasne (između 135 i 145 dana). Najbolje uspeva na plodnom, slabo kiselom tlu.
Šest glavnih podvrsta kukuruza su: zuban, tvrdunac, mekunac, šećerac, voštanac i kokičar. Zanimljivo je da se više od 60% kukuruza na svetu koristi kao hrana za stoku, a tek manje od 20% u ishrani ljudi. Ostalo je seme ili se koristi u prerađivačkoj industriji.
Minimalna temperatura za klijanje semena kukuruza iznosi 8 stepeni C, pri kojoj seme klija vrlo sporo, pa se sa setvom počinje kada se tlo zagreje na više od 10 stepeni C.
Gajenje kukuruza
Optimalna temperatura za gajenje kukuruza:
Minimalna temperatura za klijanje semena kukuruza iznosi 8 stepeni C, pri kojoj seme klija vrlo sporo, pa se sa setvom počinje kada se tlo zagreje na više od 10 stepeni C. Optimalna temperatura vazduha iznosi 13 stepeni C. Često se dešava da u kišnim i hladnim prolećima, kada je smanjen dotok svetlosti, temperatura zemljišta padne ispod 10 stepeni C. U tom slučaju kukuruz prestaje da raste.
Na temperaturama ispod nule može doći do propadanja ove biljke, stoga ju je potrebno hraniti kalijumom i fosforom, koji povećavaju otpornost na niske temperature. Mrazevi u jesenjem razdoblju su posebno opasni, jer mogu usporiti sazrevanje i prekinuti vegetaciju. Kukuruz je veoma otporan na visoke temperature, ali ipak već od 35 stepeni C dolazi do oštećenja zrna, pa ne mogu da proklijaju. Koren se najbolje razvija na temperaturi od 23 do 25 stepeni C, a deo biljke iznad zemlje od 20 do 28 stepeni C, u zavisnosti od etapa razvoja kukuruza.
Navodnjavanje kukuruza:
Kako bi seme počelo da klija, potrebno je da upije oko 45% vode. Potrebe za vodom se povećavaju u vreme vegetativnog porasta. U slučaju suše, kukuruz je moguće navodnjavati. Kada se vlažnost tla smanji ispod 10%, kukuruz prestaje da raste.
Upotreba kukuruza
Veliki prinos ove biljke je zapravo osnovni razlog zašto je veoma prihvaćena. Na jedno zasađeno zrno prinos je 80 zrna. Nudi raznovrsne mogućnosti upotrebe svih delova biljke. Danas se proizvodi više od 500 različitih prerađevina od kukuruza, odnosno prehrambenih, farmaceutskih, tekstilnih, kozmetičkih i hemijskih proizvoda, dok je zrno osnovna sirovina za pravljenje hrane za stoku. Sadrži 70% ugljenih hidrata, 10% belančevina, 5% ulja, 15% minerala i 2,5% celuloze.
Kukuruz i zdravlje
Možda niste znali, ali kada jedete kukuruz ili proizvode od njega, štitite se od virusa i doprinosite zdravlju srca i krvnih sudova. Uz to, povoljno utiče na sprečavanje Alchajmerove bolesti, anemije, bronhitisa, depresije, dijabetesa, dobar je za jačanje nervnog sistema, poremećaje metabolizma, protiv osteoporoze, reume, za smanjenje apetita, probleme sa bešikom, mokraćnim putevima, holesterolom i bubrezima.
Američki naučnici otkrili su da prilikom termičke obrade kukuruza dolazi do oslobađanja molekula koji deluju antioksidantno.
I zato ne zaboravite, bilo da ga pečete, kuvate, koristite kao brašno, pred sobom imate neprikosnovenog čuvara vašeg organizma!
Komentari