Opšti podaci o opštini Ljubovija
Opština Ljubovija pripada Mačvanskom okrugu i smeštena je na krajnjem zapadu Srbije. Prostire se na površini od 356 kilometara kvadratnih, od čega poljoprivredne površine zauzimaju 20.890 hektara, а šumske 12.200 ha. Reka Drina koja protiče zapadnim delom Opštine, u dužini od 36 km čini granicu sa Republikom Srpskom, dok se na istoku graniči sa opštinama Valjevo i Osečina, zatim opštinama Krupanj i Mali Zvornik na severu, a na jugu sa opštinom Bajina Bašta.
Opštinu sačinjava 27 naseljenih mesta: Berlovine, Vrhpolje, Gornja Ljuboviđa, Gornja Oravica, Gornja Trešnjica, Gornje Košlje, Gračanica, Grčić, Donja Ljuboviđa, Donja Orovica, Drlače, Duboko, Leović, Lonjin, Ljubovija, Orovička Planina, Podnemić, Postenje, Rujevac, Savković, Selanac, Sokolac, Tornik, Uzovnica, Caparić, Crnča i Čitluk. Prema poslednjem popisu iz 2011. godine, Opština broji 14.469 stanovnika, a većinu čine Srbi sa 97,5%.
Opšti podaci o poljoprivredi
U ukupnom dohotku poljoprivreda sa šumarstvom, vodoprivredom i lovom učestvuje sa 50,85%, prerađivačka industrija sa 23,23%, a građevinarstvo sa 2,98%. Poljoprivredna površina zauzima 57,5% ukupne opštinske teritorije i uglavnom je u privatnom posedu. Šumske površine koje se prostiru na 12.200 ha, 83% je u privatnom posedu. Šume su lišćarske, dok na četinare otpada oko 5%, a najzastupljenije su bukove i hrastove šume.
Istorija Ljubovije
Arheološka istraživanja nam pružaju dokaze o životu na ovom prostoru još u mlađem kamenom dobu i u doba neolita, pošto su se tu nalazila tri rudnika. O bronzanom dobu svedoče nam humke i groblja, dok je poznato da su za vreme gvozdenog doda ovde živeli Iliri i bavili se rudarstvom i zemljoradnjom. Početkom nove ere, ovom teritorijom su vladali Rimljani, a područje današnje Opštine pripadalo je provinciji Dalmacija. I u to doba su postojali rudnici, a ostalo je i nekoliko građevina sačuvanih do današnjih dana, kao što je Latinska ćuprija.
Turci će ovim prostorom zavladati nakon pada Despotovine 1459. godine, a ovaj kraj će i njima biti od koristi zbog rudnih nalazišta. Za tursku vlast bio je značajan Sokograd, koji im je bio tvrđava i njihovo poslednje uporište nakon oslobođenja Srbije od njihove vladavine. Danas je Sokograd duhovno svetilište.
Naselje Ljubovija razvijalo se postepeno, kao pogranična varoš sa BiH, a geografski položaj i rudnici doprineli su stabilizaciji mesta. Naseljavali su se stanovnici iz Bosne i užičkih sela, a 1871. godine proglašena je za varošicu. Muslimanski živalj je krenuo da se iseljava u Bosnu, zajedno sa svojim vojnicima iz Sokograda.
Nakon Prvog i Drugog srpskog ustanka područje današnje Ljubovije biće u sastavu kneževine, 1834. godine postaće Azbukovački srez Podrinjskog okruga, a varošica Ljubovija postaće njegovo sedište. Razviće se u privredni centar u kojem dominiraju trgovina i zanatstvo. 1896. došlo je do katastrofalne poplave, a nova Ljubovija izgrađena je na obližnjem uzvišenju, gde se nalazi i danas.
Spomen-kosturnica na Mačkovom kamenu, govori nam o patnjama i stradanju ovog područja u Prvom svetskom ratu, a ona su se nastavila i u Drugom svetskom ratu. Ekonomske nedaće u mirnodopskom periodu usporavale su napredak ove Opštine, zbog pripadanja četničkom pokretu tokom Drugog svetskog rata.
Ljubovija se nalazi se na 44°11´ severne geografske širine i 19°22´ istočne geografske dužine, na oko 350m nadmorske visine. Magistralni putevi M-19 i M-127, kao i regionalni put P-113 prolaze kroz Opštinu, a sa Republikom Srpskom povezana je mostom preko Drine. Ovo je pretežno brdsko-planinski predeo, izdužen u pravcu severozapad-jugoistok, dok se brežuljkasti i mali ravničarski deo prostire u aluvijalnom delu reke Drine. Ljubovija je zaštićena Sokolskim planinama sa severne strane, dok je prema Drini otvorena na jugu, zapadu i istoku.
Ljubovija je nastanjena na desnom priobalju reke Drine, a gradsko jezgro se nalazi u rečnoj zaravni. Reke Drina i Ljuboviđa čine najveći vodeni tok Opštine, ali postoje i rečice i potoci, koji stvaraju kanjone i vodopade na ovom prostoru i daju mu izgled divljine. Ovo je ekonomski nerazvijeno područje u kojem se stanovništvo bavi uglavnom poljoprivredom, šumarstvom i lovom.
U opštini Ljubovija, prema zvaničnim podacima iz popisa poljoprivrede koji je Republički zavod za statistiku sproveo 2012. godine, 3.232 gazdinstva koristi poljoprivredno zemljište. U najvećem broju imaju oranice i bašte, odnosno najčešće gaje kukuruz za zrno (njih 1.846), a zatim lucerku – 1.027 gazdinstava. Prema broju slede poljoprivredna domaćinstva koja proizvode detelinu – 582, krompir – 472 i mešavinu trava (njih 392).
Najveći broj gazdinstava su porodična (99,75%), a ostalo su pravna lica.
Ukupno 360 gazdinstava bavi se mešovitom stokom za ispašu, a ne za proizvodnju mleka, njih 487 specijalizovano je za voće, međutim najviše je onih koji se bave različitim kombinacijama useva i stoke (984).
Poljoprivredom se u Ljuboviji bavi 8.317 ljudi, a muškarci prednjače kada je reč o ukupnom broju.
Kada je reč o nosiocima gazdinstava u Ljuboviji, muškarci su ponovo u prednosti i učestvuju sa 85,53%, dok je udeo žena mnogo manji (14,47%).
Kada je reč o članovima poljoprivrednih domaćinstava, tu su žene u većini i ima ih 64,74%.
