Opšti podaci o opštini Kanjiža
Opština Kanjiža nalazi se u severoistočnom delu Bačke, u AP Vojvodini i pripada Severnobanatskom okrugu. Prostire se na 400 kvadratnih kilometara i zauzima deo panonskog basena. Locirana je na desnoj obali reke Tise, a centar se nalazi na nadmorskoj visini od 87m.
U Opštini se nalazi 13 naseljenih mesta: Kanjiža, Horgoš, Mala Pijaca, Martonoš, Mali Pesak, Orom, Doline, Novo Selo, Totovo Selo, Velebit, Zimonjić, Trešnjevac i Adorjan. Od ukupne površine, poljoprivredno zemljište zauzima 88% teritorije. Na istoku Opština se graniči sa Novim Kneževcem, jugu sa Sentom, na zapadu sa Suboticom, a granični prelaz sa Mađarskom je na severu. Reka Tisa čini prirodnu granicu između opština Novi Kneževac i Kanjiža.
Popis stanovništva iz 2011. godine pokazuje da u Opštini živi 25.343 stanovnika, najviše mađarske nacionalnosti – 85,1%, a zatim srpske – 7,2%, pa romske – 2,3%. Ovo je multietnička sredina , pa pored navedenih nacionalnosti ovde u manjem broju žive i Slovaci, Hrvati, Rumuni, Rusi, Nemci i Bošnjaci.
Opšti podaci o poljoprivredi u Kanjiži
Istorija Kanjiže
Istorija Kanjiže datira još iz bronzanog doba, a na prostoru naselja Trešnjevac tragovi vode i do doba neolita, odnosno kamenog doba. U pisanim izvorima Kanjiža se pominje kao mesto 896. godine, kada su Mađari ovde prešli reku , da bi oteli teritoriju od bugarskog kneza Glada.
Naselje Adorjan pominje se u XII, Martonoš u XIII, a početkom XVI veka i Horgoš. Cela današnja teritorija bila je pod turskom vlašću sve do 1686. godine, kada je oslobođen veći deo Ugarske, pa i ovi prostori.
1700. godine ulazi u sastav Potiske vojne krajine i dobija naziv Stara Kanjiža. U XIX veku Kanjiža se razvija zahvaljujući prelazu na Tisi, ali ipak ne tako brzo kao Horgoš, koji je i tada bio raskrsnica između Segedina i Subotice. 1904. godine dobija naziv Mađarska Kanjiža, a 1908. stiče rang grada.
Ekonomski sve više jača, da bi početkom XX veka bila izgrađena banja sa termalnom vodom, Gradska kuća I crkva sa okolnim naseljem (Totovo Selo)- po Jožefu Totu koji je izgradio. Napredak mesta zaustavlja Prvi svetski rat, kada Kanjiža gubi 500 stanovnika. Nakon rata naseljava se novo stanovništvo iz Like i osnivaju se nova naselja- Velebit, a kasnije i Zimonjić.
Drugi svetski rat donosi burne i velike promene, ali sve do šezdesetih godina XX veka demografska i privredna struktura grada ostaju nepromenjene. Tada započinje ekonomski uspon, kako u industriji, tako i u privredi. Grade se savremeni putevi, most na Tisi, a počinje se i sa eksploatacijom nafte.
1970. godine posle izlivanja Tise gradi se novi most i razvijaju se građevinska industrija, proizvodnja građevinskog materijala, metalna industrija i proizvodnja izolacionog materijala. Za ovo područje značajne su drvna, tekstilna i prehrambena industrija, ali i mlinovi. Takođe se razvijaju poljoprivreda i stočarstvo. Najveće fabrike na teritoriji opštine su: Potisje-Tondach, Kanjiža- fabrika crepa, Keramika- proizvodi keramičke pločice, FIM- proizvodi izolacioni materijal i Horgoška Vitamin- prerada paprika.
Kao pogranična opština ima specifičnu funkciju jer je jedna od najprometnijih izlazno-ulaznih kapija ka Evropi zbog graničnog prelaza Horgoš. Vrlo je prometan i rečni granični prelaz ka Mađarskoj, na reci Tisi. Od Subotice je udaljena 40 km, od Novog Sada 120, a od Beograda 200 km.
Opština se nalazi se na 46° 04´ severne geografske širine i 20° 03´ istočne geografske dužine. Klima joj je umereno-kontinentalna, što znači da su leta topla, a zime hladne. Geomorfološki sastav zemljišta čini nekoliko celina, kao što su: aluvijalna ravan Tise, lesna terasa, Subotička peščara i Bačka lesna zaravan.
Reka Tisa i potok Kereš najznačajniji su hidrografski elementi ovog područja, kao i nekoliko manjih jezera. Na teritoriji Opštine postoje i geotermalne vode koje izviru sa 1140m dubine, dostižu temperature od 72oC i koriste se kao pomoćno lekovito sredstvo u terapijama.
Specijalni rezervat prirode “Selevenjske pustare” je zaštićena zona od 1997. godine. Čini ga deset područja, a delovi rezervata sastoje se od slatina i vlažnih livada sa fragmentima stepske vegetacije, dok je sama Selevenjska šuma prekrivena šumskim rastinjem. Park prirode “Kamaraš” je kompleks vlažnih staništa i sastoji se od Subotičko-horgoške peščare, lesne terase i aluvijalne ravni Tise.
U opštini Kanjiža, prema zvaničnim podacima iz popisa poljoprivrede koji je Republički zavod za statistiku sproveo 2012. godine, 2.837 gazdinstava koristi poljoprivredno zemljište. U najvećem broju imaju oranice i bašte, odnosno najčešće gaje kukuruz za zrno (njih 2.263), a zatim pšenicu i krupnik – 1.584 gazdinstava. Prema broju slede poljoprivredna domaćinstva koja proizvode ječam – 636 i lucerku (505).
Najveći broj gazdinstava su porodična (99,22%), a ostalo su pravna lica.
Ukupno 241 gazdinstvo gaji različite ratarske kulture kombinovano, njih 338 se bavi kombinovano ratarstvom, svinjama i živinom, međutim najviše je onih koji su se specijalizovali za žitarice (799).
Poljoprivredom se u Kanjiži bavi 5.874 ljudi, a muškarci prednjače kada je reč o ukupnom broju.
Kada je reč o nosiocima gazdinstava u Kanjiži, muškarci su ponovo u prednosti i učestvuju sa 78,70%, dok je udeo žena mnogo manji (21,30%).
Kada je reč o članovima poljoprivrednih domaćinstava, tu su žene u većini i ima ih 62,12%.
