Opšti podaci o Varvarinu
Opština Varvarin se nalazi u centralnoj Srbiji i teritorijalno pripada Rasinskom okrugu. Smeštena je na levoj obali Velike Morave i Kalenićke reke, u regiji Temnić. Prostire se na površini od 249 kilometara kvadratnih i graniči se sa opštinama Rekovac na severozapadu, Jagodinom na severu, Paraćinom na severoistoku, Trstenikom na zapadu i Kruševcem na jugu.
Prema podacima popisa stanovništva iz 2011. godine, u Opštini živi 17.966 stanovnika, u jednom gradskom i 20 seoskih naselja: Bačina, Bošnjane, Varvarin, Varvarin (selo), Gornji Katun, Gornji Krčin, Donji Katun, Donji Krčin, Zalogovac, Izbenica, Karanovac, Mala Kruševica, Marenovo, Maskare, Obrež, Orašje, Pajkovac, Parcane, Suvaja, Toljevac i Cernica. Većinsko stanovništvo je srpsko sa udelom od 97,4%.
Opšti podaci o poljoprivredi
Ovo je manja opština u Srbiji i tradicionalno je poljoprivredni kraj. Zastupljeni su voćarstvo i vinogradarstvo, a zbog ekonomske isplativosti, u novije vreme popularno je gajenja jagoda, malina i kupina.
Istorija Varvarina
O strarčevačkoj kulturi na ovom prostoru govore nam nekropole pronađene u selu Obrež, dok o najstarijim stanovnicima, Tribalima, piše istoričar Herodot, u V veku pre nove ere. U Rimsko doba ovaj prostor je pripadao provinciji Gornja Mezija, a o tom periodu svedoče iskopine u selu Maskare, temelji građevine u naselju Bačina, kao i mnogobrojno pronađeno oružje, oruđe i novac. Sloveni ovaj prostor naseljavaju u VII veku, a čitava teritorija dobija na značaju kada car Lazar osniva prestonicu svoje države u Kruševcu.
Varvarin se prvi put pominje u XV veku, a zatim i u XVIII, za vreme Kočine krajine. Naselje je bilo poznato i pod imenom Bela Crkva. Varvarin je u vreme Karađorđa pripadao Jagodinskoj nahiji, a ona je bila podeljena na Gornji i Donji Levač. 1810. godine, ovde se odigrala čuvena bitka između Karađorđa i Turaka, s tim da je Karađorđe na svojoj strani imao rusku vojsku, dok je Srbe predvodio Stanoje Glavaš i u ovoj borbi pobedio. Nakon oslobođenja od Turaka, dolazi do intenzivnog razvoja i doseljavanja novog stanovništva koje se bavi stočarstvom i poljoprivredom. Varvarin postaje sresko mesto i dobija sud, poštu i niži gimnaziju.
U Prvom svetskom ratu, nakon povlačenja srpske vojske, ovaj prostor su okupirale austrougarske i bugarske trupe. Do demografskog i privrednom rasta, u Varvarinu, dolazi nakon Drugog svetskog rata.
Centralno opštinsko naselje, Varvarin, nalazi se na 43°43` severne geografske širine i 21°22` istočne geografske dužine, na prosečnoj nadmorskoj visini od 140 m. Regija Temnić, u kojoj je teritorija Opštine smeštena, zauzima prostor između Velikog i Zapadnog Pomoravlja, a ovoj oblasti pripada planina Juhor, odnosno njeni južni i jugozapadni delovi, kao i istočni obronci Gledićkih planina i delovi aluvijalnih ravni velike i Zapadne Morave
U reljefu varvarinske opštine izdvajaju se tri morfološke celine, to su: dolinska ravan Velike Morave, ujedno najprostraniji deo Opštine, zatim izdignuto nisko pobrđe Temnića, koje zauzima mali, zapadni deo teritorije, i planinsko područje Juhora – zauzima najmanji deo ovog područja. Klima je umereno kontinentalna, dok je na višim delovima Opštine nešto svežija, pa su leta malo topla, a zime hladnije. Zime su umereno hladne, što pokazuju srednje januarske temperature koje se kreću do -1oC. Leta su dosta topla, pa su srednje mesečne temperature najviše u julu I avgustu, između 21-22oC.
Količina godišnjih padavina iznosi 620 mm i relativno su male, a to je inače odlika čitavog Pomoravlja i jugoistočnog dela Šumadije. Mesečni raspored padavina je povoljan za poljoprivredu, bez obzira na to što je godišnja količina padavina mala. Snežne padavine su u zimskom periodu male, srednja maksimalna visina snežnog pokrivača iznosi 20 cm. Srednja godišnja vlažnost vazduha iznosi 75% i dosta je visoka. Najmanja vlažnost vazduha je u letnjim mesecima, od 66-70%, a najveća u zimskim, od 83-84%.
U opštini Varvarin, prema zvaničnim podacima iz popisa poljoprivrede koji je Republički zavod za statistiku sproveo 2012. godine, 3.678 gazdinstava koristi poljoprivredno zemljište. U najvećem broju imaju oranice i bašte, odnosno najčešće gaje kukuruz za zrno (njih 2.948), a zatim pšenicu i krupnik – 2.825 gazdinstava. Prema broju slede poljoprivredna domaćinstva koja proizvode ječam – 1.571, lucerku – 822 i detelinu (njih 639).
Najveći broj gazdinstava su porodična (99,73%), a ostalo su pravna lica.
Ukupno 596 gazdinstava bavi se kombinovano ratarstvim, svinjama i živinom, njih 702 specijalizovano je za žitarice, međutim najviše je onih koji se bave različitim kombinacijama useva i stoke (791).
Poljoprivredom se u Varvarinu bavi 8.506 ljudi, a muškarci prednjače kada je reč o ukupnom broju.
Kada je reč o nosiocima gazdinstava u Varvarinu, muškarci su ponovo u prednosti i učestvuju sa 83,37%, dok je udeo žena mnogo manji (16,63%).
Kada je reč o članovima poljoprivrednih domaćinstava, tu su muškarci u manjini i ima ih 34,42%.
