Opšti podaci o Medveđi
U gornjem toku reke Jablanice, na krajnjem jugu Srbije nalazi se Opština Medveđa. Pripada Jablaničkom okrugu i smeštena je između opština Kuršumlije, Bojnika, Lebana, Podujeva, Kosovske Kamenice i gradskog područja Prištine. Jedna je od najnerazvijenijih opština u Republici Srbiji. Prostire se na površini od 524 kilometra kvadratna, od čega poljoprivredno zemljište zauzima 45,9%, a šumsko 54,1% ukupne površine.
Prema poslednjem popisu, na teritoriji čitave Opštine živi 7.438 stanovnika, dok Medveđa, najveće naselje i opštinsko sedište, ima 3.236. Prosečna gustina naseljenosti je mala i iznosi 20 stanovnika po kilometru kvadratnom. Srpsko stanovništvo je sa udelom od 86,4% većinsko, zatim sledi albansko sa 7,1%.
Opštinu Medveđa, pored istoimenog centralnog naselja, čini još 42 seoska naselja: Bogunovac, Borovac, Varadin, Velika Braina, Vrapce, Gazdare, Gornja Lapaštica, Gornji Bučumet, Gornji Gajtan, Grbavce, Gubavce, Gurgutovo, Donja Lapaštica, Donji Bučumet, Donji Gajtan, Drence, Đulekare, Kapit, Lece, Mala Braina, Marovac, Maćedonce, Medevce, Mrkonje, Negosavlje, Petrilje, Poroštica, Pusto Šilovo, Ravna Banja, Retkocer, Rujkovac, Svirce, Sijarina, Sijarinska Banja, Sponce, Srednji Bučumet, Stara Banja, Stubla, Tulare, Tupale, Crni Vrh i Čokotin.
Opšti podaci o poljoprivredi
Sa dominirajućim srednje planinskim predelima, područje opštine Medveđa pripada stočarsko-planinskom makrorejonu. Najveći deo poljoprivrednog zemljišta čine livade, pašnjaci i šumsko-travne površine. Karakteristike ratarsko-stočarskog rejona ima prostor duž reka Jablanice, Banjske i Tularske reke. Oranice i baste čine 1/4 poljoprivrednog zemljišta.
Istorija Medveđe
I na ovom prostoru ima ostataka brojnih naselja koji svedoče o praistorijskom životu raznih naroda. Kroz ovu teritoriju prolazio je značajan rimski put koji je vodio ka Pirotu i Prištini. O srednjem veku, o nemanijćkoj Dubočici, svedoče brojna naselja na kojima su ostali tragovi iz ovog perioda. Do većeg naseljavanja ove teritorije dolazi 1879. godine, nakon oslobođenja južne Srbije, a stanovništvo je dolazilo iz svih krajeva, pre svega sa Kosova i Metohije, Stare Hercegovine, istočne Srbije, a Crnogorci su ovaj prostor naseljavali u talasima, u periodu od 1880. do 1906. godine. Doseljeno stanovništvo svoja naselja podiže oko srpsko-turske granice, te je bilo neophodno i postavljanje karaula. Nakon Prvog svetskog rata i tri neuspela zahteva da Medveđa postane varoš, njihovoj četvrtoj molbi udovoljio je kralj Aleksandar Karađorđević, te je 31. decembra 1921. godine, Medveđa proglašena za varoš.
Opština se nalazi na samoj granici sa Kosovom i Metohijom, u planinsko-kotlinskoj oblasti južne Srbije. Najniža tačka nalazi se na 316 m nadmorske visine, u dolini reke Jablanice, a najviša je na 1.376 m, na planinama Radan i Majdan. 95% opštinske teritorije je brdsko-planinskog karaktera, te je retko naseljena i infrastrukturno periferna. Geomorfološka konfiguracija terena je nepovoljna i utiče na lošu saobraćajnu povezanost Opštine sa ostalim područjima. Putni pravac Leskovac-Priština koji, preko Prištine, povezuje južnu Srbiju sa Jadranom, jedina je značajnija saobraćajna komunikacija. Klima u Opštini je kontinentalna. Prosečna godišnja temperatura u dolinama iznosi 11oC, u planinskim oblastima 6,7oC, a prosečna količina padavina kreće se od 600 do 700mm. Vlažnost vazduha je 78%.
U opštini Medveđa, prema zvaničnim podacima iz popisa poljoprivrede koji je Republički zavod za statistiku sproveo 2012. godine, 1.651 gazdinstvo koristi poljoprivredno zemljište. U najvećem broju imaju oranice i bašte, odnosno najčešće gaje kukuruz za zrno (njih 840), a zatim krompir – 765 gazdinstava. Prema broju slede poljoprivredna domaćinstva koja proizvode pšenicu i krupnik – 514 i crni luk – 492.
Najveći broj gazdinstava su porodična (99,87%), a ostalo su pravna lica.
Najviše gazdinstava, njih ukupno 317, bavi se različitim kombinacijama useva i stoke, uzgajanjem mešovite stoke za ispašu bavi se njih 220, dok je za voćarstvo specijalizovano 197 gazdinstava.
Poljoprivredom se u Medveđi bavi 3.633 ljudi, a muškarci prednjače kada je reč o ukupnom broju.
Kada je reč o nosiocima gazdinstava u Medveđi, muškarci su ponovo u prednosti i učestvuju sa 83,57%, dok je udeo žena mnogo manji (16,43%).
Kada je reč o članovima poljoprivrednih domaćinstava, tu su muškarci u manjini i ima ih 34,61%.
