Šta znači hleb na srpskim freskama?

Povodom obeležavanja 800 godina atokefalnosti Srpske Pravoslavne Crkve (SPC), naši hramovi i muzej slatka-kuća Cvetića u Kraljevu, uz blagoslov episkopa žičkog Justina, organizuju predavanja o hlebu na srednjovekovnim freskama. Predavanja su inspirisana srednjovekovnim gastronomskim i duhovnim nasleđem Srbije, koji stoje u neraskidivoj vezi.

Osim duhovne dimenzije, hleb u srednjem veku ima veliku ulogu u društvenom životu. Ono što danas nazivamo srpskom nacionalnom kuhinjom, utvrđeno je tokom vladavine dinastije Nemanjića, te se njen razvoj može pratiti tokom čitave vladavine i bogate istorijske zaostavštine.

Istoričarka umetnosti Marina Lukić Cvetić na ovu temu najpre je držala predavanje u Kraljevu, a sledeće subote u saradnji njenog Muzeja slatka-Kuće Cvetića i Crkve Svetog Jovana Krstitelja u Ratini, govoriće u ratinskom Domu kulture.

„Predavanje „Hleb naš nasušni na srpskim srednjovekovnim freskama “, po mom mišljenju, ima višestruki značaj i poruku“, kaže Marina Lukić Cvetić.

Ona dodaje da, pored toga što je hleb primarna životna namirnica, on je ujedno i deo Evharistije (jedna od dve najvažnije svete tajne), u kojoj Sveti duh , tokom pričešća na Liturgiji sjedinjuje vernike sa Hristom, koji ovim činom simbolično svedoče ostvarenju njegovog prisustva.

Srpska kuhinja na najznačajnijim freskama

O tome koliko je specifična bila srpska kuhinja upečatljivo govore neke od naših najznačajnijih fresaka.

„Mnoge freske su verni svedoci vremena koje za srednjovekovnu kulturu, a i danas imaju veliku kulturnu, istorijsku i duhovnu vrednost”, kaže Marina Lukić Cvetić.

Marina dalje navodi da o specifičnostima srpske kuhinje danas nam mnogo kazuju: „Studenička tajna večera“, kao i ona iz Pećke patrijaršije, čuvena „Carska gozba“ iz manastira Resava, zatim „Svadba u Kani“ iz Kalenića ili „Sveta Trojica“ iz Đurđevih stupova.

„O proroku Iliji, kome u pećinu hleb donosi gavran, svedoči monumentalna freska iz Manastira Morača, čak je i Pablo Pikaso uvrstio u remek dela svetske umetnosti“, zaključuje Marina Lukić Cvetić.

Autor Novinar Milanko Danilović Rođen sam 1955. godine u Kraljevu, a novinarstvo sam završio u Beogradu 1979. godine. Bio sam dopisnik nekoliko dnevnih listova. Poslednjih 20 godina radio sam u RTS-u, Dopisništvo u Kraljevu, a pre toga u Ibarskim novostima i RTV Kraljevo. Milanko Danilović